Σήμερα η Αλίκη είναι στεναχωρημένη. Δεν μπορεί να πει σωστά το ποιηματάκι που είπε η δασκάλα της, η κυρία Βερενίκη. Η φίλη της, η Λίζα, την πλησιάζει και την ρωτάει.
Λίζα: Γιατί Αλίκη είσαι τόσο στεναχωρημένη;
Αλίκη: Λίζα, να η κυρία Βερενίκη είπε αυτό το ποιηματάκι κι εγώ, δεν μπορώ να το πω καλά. Μπερδεύομαι.
Λίζα: Θέλεις να το πούμε μαζί;
Αλίκη: Στ’ αλήθεια θέλεις, να με βοηθήσεις;
Λίζα: Μα γι' αυτό είναι οι φίλοι, έλα!
Αλίκη: Άσπη πέτα ξεξαπη.
Λίζα: Κοίτα, Αλίκη πρέπει να βάλουμε και μια άλλη φωνούλα μέσα σε αυτές που λες.
Αλίκη: Ναι, ξέρω αλλά δεν το καταφέρνω.
Λίζα: Θα το πούμε πρώτα αργά αργά.
Άσπρη πέτρα ξέξασπρη.
Θα τονίσουμε αυτή την φωνούλα που μας δυσκολεύει.
Αλίκη: Ασπρρρη πέτρρρα ξέξαπη
Λίζα: Μπράβο! Πολύ καλά τα πήγες, μας μένει μόνο το τέλος έλα να το πούμε μαζί:
Ξέξασπρη
Αλίκη: Σε ευχαριστώ πολύ Λίζα!
Λίζα: Χμ, θέλεις να παίξουμε και ένα παιχνίδι;
Αλίκη: Μα και βέβαια!
Λίζα: Να χτυπάμε τα χέρια μας σε κάθε μικρή φωνούλα;
Άσπρη πέτρα ξέξασπρη
Λίζα: Είδες που τα κατάφερες;
Αλίκη: Θα προσπαθήσω να το πω ολόκληρο!
Τα κορίτσια λέγοντας το ποιηματάκι χτυπούσαν τα χέρια τους, τα δάχτυλά τους τα γόνατά τους και στο τέλος χοροπηδούσαν καθώς το έλεγαν.
Αλίκη: Είναι πολύ χαρούμενη που το κατάφερα!
Λίζα: Είδες θέλεις λίγη εξάσκηση και υπομονή και τα καταφέρνεις!
Αλίκη: Τώρα σίγουρα θα μπορώ να πω και το τέλος του ποιήματος.
Λίζα: Πάμε να το πούμε μαζί, χτυπώντας τα χέρια μας.
Αλίκη: Κι απ' τον ήλιο ξέξασπρώτερη!!!!!
Τα μάτια της Αλίκης έλαμπαν από χαρά και ικανοποίηση, γιατί επιτέλους κατάφερε να πει αυτό το δύσκολο ποιηματάκι.
Αλίκη: Μα γιατί είναι τόσο μπερδεμένα αυτά τα ποιήματα;
Λίζα: Γιατί λέγονται γλωσσοδέτες , δένετε η γλώσσα σου για να τα πεις.
Αλίκη: Εμείς όμως την λύσαμε την γλώσσα μας! Και μπορούμε να το πούμε χωρίς κανένα λάθος και τέλεια!
Λίζα: Και γρήγορα.
Αλίκη: και γρήγορα;
Λίζα: Ακριβώς το επόμενο βήμα για τον γλωσσοδέτη είναι να τον πεις πολύ γρήγορα.
Τα ματάκια της Αλίκης πάλι συννέφιασαν.
Λίζα: Έλα μην το βάζεις κάτω, μην στεναχωριέσαι, αφού τώρα ξέρουμε τον τρόπο.
Θα κάνουμε σαν το τραίνο που στην αρχή πηγαίνει αργά και στην συνέχεια αναπτύξει ταχύτητα.
Αλίκη: Πολύ ωραία! Πάμε λοιπόν. Θα με βοηθήσεις στην αρχή έτσι δεν είναι Λίζα.
Λίζα: Μα και βέβαια!
Τις κούκλες που παρουσίασαν τον μικρό διάλογο θα τις βρεις εδώ
Οι γλωσσοδέτες αποτελούν καρπό της λαϊκής δημιουργίας και είναι προϊόν του λαϊκού μας πολιτισμού, για αυτό τον λόγο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διδακτικής επεξεργασίας.
Ένας γλωσσοδέτης μπορεί να λύσει πολλά προβλήματα σε θέματα προφοράς διαφόρων συμφώνων, αλλά και να γίνει και ένα ευχάριστο μάθημα ορθοφωνίας. Ο παιγνιώδης χαρακτήρας του, είναι αυτός που κάνει το παιδί να ξεπερνά τις δυσκολίες της προφοράς των συμφώνων που το δυσκολεύουν, αλλά και των λαθών που κάνει. Με το γέλιο, τα πειράγματα και τις ψυχοκινητικές δραστηριότητες, ο γλωσσοδέτης μπορεί να βοηθήσει το παιδί :
Να προφέρει σύμφωνα που το δυσκολεύουν όπως το ρ, σ, φ, π.
Να αποκτήσει σωστό ρυθμό ομιλίας.
Να γνωρίσει προϊόντα της λαϊκής και πολιτιστικής κληρονομιάς όπως είναι οι γλωσσοδέτες.
Να συμμετέχει στην ενεργή ανάγνωση με ψυχοκινητικές ασκήσεις ( όπως περιγράψαμε στον διάλογο με τις κούκλες).
Να αναπτύξουν ομαδικό πνεύμα και δεξιότητες συνεργατικής μάθησης, να μάθουν να επικοινωνούν, να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν απόψεις προκειμένου να καταλήξουν σε κοινές δράσεις και συμπεράσματα.
Πως θα μάθουμε ένα γλωσσοδέτη. Τα στάδια
Απαγγέλουμε τον γλωσσοδέτη.
Τον απαγγέλουμε με διαφορές στην φωνή μας. Δυνατά, σιγανά, με χοντρή φωνή, με ψηλή φωνή.
Απαγγέλουμε χτυπώντας διάφορα μέλη του σώματος. Τα χέρια, τα πόδια, τα δάχτυλα.
Απαγγέλουμε χοροπηδώντας ή κάνοντας διάφορες χορευτικές κινήσεις.
Μαθαίνουμε τον γλωσσοδέτη απ' έξω.
Κάνουμε διαγωνισμό ποιος θα πει τον γλωσσοδέτη τρεις φορές χωρίς να μπερδευτεί.
Κάνουμε τον γλωσσοδέτη εικόνα και το συνδυάζουμε με το κείμενο.
Τυπώστε μερικούς γλωσσοδέτες σε χαρτί, κόψτε το χαρτί σε κομμάτια ανά γλωσσοδέτη, βάλτε τα χαρτιά σε ένα καλάθι, προτείνετε στα παιδιά να επιλέξουν ένα χαρτί και να βρουν ποιος είναι ο γλωσσοδέτης.
Εδώ θα βρείτε μερικούς
Μπορείτε, για τα μικρότερα παιδάκια, να χρησιμοποιήσετε και αυτές τις κάρτες που αποτελούν απλά φωνητικές ασκήσεις: "Τα πρώτα μου λογάκια"
